ภูมิปัญญาท้องถิ่น
นาเด่ย ผศ । อาภรณ์ สุนทรวาท สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง นาเด่ยของบ้านผาปก นาเด่ยของบ้านถ้ำหินภาคฤดูร้อนปีการศึกษานี้คณะอาจารย์ เจ้าหน้าที่และนักศึกษาของสำนักศิลปะและวัฒนธรรม ได้ไปเก็บข้อมูลอัตลักษณ์ในรำกะเหรี่ยง ซึ่งเป็นงานหนึ่งในโครงการของสำนัก การดำเนินงานได้เข้าไปศึกษาในพื้นที่ ที่บ้านบ่อหวี บ้านถ้ำหิน บ้านตะโกล่าง และบ้านผาปก อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ได้เห็นและรับความรู้เรื่องราวของชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงซึ่งมีสิ่งที่น่าสนใจมากมาย ครั้งนี้จึงนำดนตรีที่เรียกว่า “ นาเด่ย ” ของคนกะเหรี่ยงบ้านผาปก และบ้านถ้ำหิน มาเล่าสู่กันฟังนาเด่ยเป็นเครื่องดนตรีชนิดหนึ่ง ที่เป็นอัตลักษณ์ของคนกะเหรี่ยง ถ้าจะเปรียบเทียบกับดนตรีไทยทั้งลักษณะของเสียง และการเล่นนาเด่ยน่าจะเป็นประเภทเครื่องดนตรีไทยที่เรียกว่า “ พิณ ” ลักษณะนาเด่ยทำจากต้นไม้อะไรก็ได้ที่เป็นไม้อ่อนสามารถนำมาเหลา และกลึงให้เป็นรูปเหมือนกล่องรูปทรงรี มีก้านยาวโก่งและโค้งสูงขึ้นไป ที่ตัวนาเด่ยจะเจาะรูเป็นโพรงปิดผาด้วยโลหะบาง ๆและทำสายด้วยเส้นลวดมีสายตั้งแต่ ๖ - ๙ สาย นาเด่ยจะมีขนาดเล็กและขนาดใหญ่ตามแต่ผู้ออกแบบจะทำออกมาคณะของเราได้เห็นได้ฟังการร้องเพลงประกอบการเล่นนาเด่ยของนายคีย์ล่า ซึ่งเป็นครูสอนรำกะเหรี่ยงให้กับชาวกะเหรี่ยงบ้านผาปก นอกจากจะมีความสามารถในการรำกะเหรี่ยงแล้ว นายคีย์ล่ายังร้องเพลงพร้อมกับเล่นนาเด่ยให้พวกเราฟังได้อย่างไพเราะจับใจ เมื่อถามความหมายของคำร้อง และทำนองที่เล่นนาเด่ย ได้คำตอบว่า “ เป็นการเรียกร้องประชาธิปไตย ” นายคีย์ล่า เล่าถึงว่า “ เคยไปร้องเล่นนาเด่ยเพลงนี้ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อครั้งเรียกร้องประชาธิปไตยกับเพื่อน ๆ ชาวกะเหรี่ยงด้วยกัน ”และในวันต่อมา คณะของสำนักศิลปะและวัฒนธรรมได้ไปเห็น นาเด่ย อีกครั้งขณะไปเก็บข้อมูลที่พักพิงชั่วคราวบ้านถ้ำหิน อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี นายซันซุ่ยและผู้ประสานงานชาวกะเหรี่ยงได้ต้อนรับและประสานให้ครูสอนรำกะเหรี่ยงมีหลายคนมาให้คณะของเราสัมภาษณ์ พวกเขาได้ให้ความร่วมมือ และให้การต้อนรับเป็นที่ประทับใจ เมื่อถึงเวลาทานอาหารกลางวันพวกเราขอพักทานอาหารที่เตรียมมา นายซันซุ่ยจัดแจงอาสานำนาเด่ยบนหลังตู้นำมาเล่นและขับร้องให้พวกคณะของเราฟังและชมกัน ดูทุกคนในที่นั้นมีความสุข ทำนองและคำร้องต่างกันกับนายคีย์ล่า เมื่อถามความหมายได้คำตอบว่า “ ร้องให้หนุ่มสาวชาวกะเหรี่ยงฟังถึงความสำคัญที่คนชาวกะเหรี่ยงต้องมีความคิดสร้างสรรค์เพื่อชีวิตของเราชาวกะเหรี่ยงด้วยกัน ”คำเรียก “ นาเด่ย ” เป็นการออกเสียงของกะเหรี่ยงโปว์ และเครื่องดนตรีชนิดเดียวกันนี้ถ้าเป็นกะเหรี่ยงปกาเกอะญอจะเรียกว่า “ เตหน่า ” นาเด่ย หรือเตหน่า เป็นเครื่องดนตรีของชนเผากะะเหรี่ยงนอกจากจะพบเห็นที่จังหวัดราชบุรีแล้วยังพบว่ากะเหรี่ยงทางภาคเหนือของประเทศไทยยังมีการเล่น นาเด่ย หรือ เตหน่า ซึ่งเครื่องดนตรีต่างกันที่การทำสายด้วยเส้นลวดมีสายตั้งแต่ ๖ - ๗ สาย นักวิชาการกล่าวถึงการใช้เครื่องดนตรีนาเด่ย หรือ เตหน่า ทางภาคเหนือไว้ว่า “ ใช้สำหรับดีดและร้องเพลงประกอบ ใช้ในโอกาสมีเวลาว่างและเพื่อความสนุกสนาน โดยเฉพาะหนุ่มชาวปกาเกอะญอจะใช้เตหน่าในการเกี้ยวพาราสีสาวปาเกอะญอในยามค่ำคืน "
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น